همان گونه كه قبلاً اشاره شد، رديف موسيقى اصيل ايرانى شامل 7 دستگاه و 5 آواز است كه از تعداد زيادى گوشه كه با يك نظم خاص و زيبايى خيره كنندهاى در كنار هم قرار گرفتهاند تشكيل شده است.
هر دستگاه و هر گوشه نام مخصوصى دارد كه بنا به دلايلى آن نام را بر روى آن گذاشتهاند. هر چند كه علت نامگذارى از دستگاهها و گوشهها مشخص نيست، اما به صورت مختصر و مفيد بايد اظهار داشت كه دليل نامگذارى آنها به شرح زير مىباشد:
1 - بعضى از لغات و اصطلاحات زيبا و پر معناى زبان فارسى يكى از دلايل اين نامگذارى است. مثلاً “شور” همان گونه كه مىدانيد شور در لغت به معناى شوق، اشتياق، ذوق و شادابى است. از آن جا كه وقتى يك خواننده در دستگاه شور مىخواند حس و حال شور و شوق در شنونده زياد مىشود به همين دليل نام “شور” را براى آن انتخاب كردهاند.
لازم به ياد آورى است دستگاه شور، دستگاه بسيار شاد و نشاط آورى است و عزيزان مداح مىتوانند در مولودى خوانىها از اين دستگاه و متعلقات آن استفاده كنند.
2 - بعضى نامها از مناطق گوناگون سرزمين ايران گرفته شدهاند مانند: گيلكى، بختيارى، شوشترى و...
لازم به توضيح است كه به ملودى اين آوازها با دقت گوش كنيم مىبينيم كه بر گرفته از موسيقى آن مناطق مىباشند.
3 - گروهى از نامهاى قهرمانان يا موسيقىدانان گرفته شدهاند مانند “محمد صادق خان حسينى”، “حاجيانى”، “بيات درويش حسن” و...
4 - برخى توصيف طبيعت و جهان هستند مثل سپهر، بحر نوروز، نوروز و...
5 - گروهى از مسائل عاطفى و احساسى حكايت دارند مثل حزين، خجسته، فرح.
6 - گروهى ديگر از تصوف و عرفان حكايت دارند مثل راز و نياز، سوز و گداز، جامه داران.
7 - گاهى هم از داستانهاى ادبى استفاده شده مثل ليلى و مجنون، خسرو و شيرين.
8 - گروهى هم از نام پرندگان استفاده كردهاند مثل چكاوك.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: آموزش مداحی
برچسبها: دلایل نام گذاری ردیفشورچکاوکزمینه